گال یک بیماری پوستی است که موجب خارش شدید پوست میشود و به علت نفوذ یک انگل به پوست یا کرم گال یا جرب ایجاد میشود. وجود این کرم یا همان انگل در پوست، موجب خارش بسیار شدید پوست میشود. ممکن است میزان خارش پوستی در طول شب بسیار بیشتر باشد. جرب یا گال یک بیماری مسری است و ممکن است با تماس فیزیکی به سرعت منتقل شود. از آنجایی که بیماری گال مسری است، پزشکان معمولا توصیه میکنند که کل خانواده یا گروهی که با یکدیگر در تماس فیزیکی هستند، تحت درمان قرار بگیرند. بیماری گال به راحتی درمان میشود. داروهایی که به پوست شما زده میشود موجب مرگ کرمهایی میشود که عامل بیماری هستند، البته ممکن است خارش پوستی بیمار تا چند هفته ادامه داشته باشد. در صورتی که فکر میکنید علائم و نشانههای شما مربوط به بیماری گال هستند، حتما با پزشک خود در اینباره صحبت کنید.
علتها و دلایل
موجودی که باعث بروز بیماری گال در انسانها میشود، یک حشره (یا انگل) با هشت پا است که اندازه آن بسیار ریز است و با میکروسکوپ دیده میشود. انگل در زیر پوست کانالهایی حفر میکند و در درون این حفرهها تخمریزی میکند. بعد از مدتی از درون تخمها، لارها بیرون میآیند و به سطح پوست راه پیدا میکنند، سپس این لارها بعد از مدتی بالغ میشوند و به دیگر نواحی پوست منتقل شده و یا طی تماس پوستی بیمار با شخص دیگر، به بدن او منتقل میشوند. خارش شدید ناشی از بیماری گال به خاطر واکنش آلرژیک بدن شما به این انگلها، تخمها و فضولات آنها میباشد. در اغلب موارد، تماس فیزیکی مستقیم و در برخی موارد نیز تماس با لباسها یا خوابیدن در تخت مشترک با شخص آلوده، میتواند موجب سرایت بیماری شود.
گال یا جرب دارای انواع مختلفی است و انسانها، گربهها، سگها هریک توسط نوع خاصی از گال آلوده میشوند. هر گونهی خاص از انگل گال یا جرب، گونهی خاصی از میزبان را ترجیح میدهد و مدت زمان زیادی دور از میزبان مورد نظر خود زنده نمیماند. بنابراین ممکن است تماس با حیوانی که بیماری جرب دارد موجب انتقال انگل به پوست انسان شود، اما این انگل مدت زمان زیادی در بدن انسان نمیماند و این وضعیت موقتی است. بنابراین احتمال اینکه تماس با جرب حیوانی موجب بروز بیماری گال به صورت پیشرفته شود، بسیار کم است.
علائم و نشانهها
علائم و نشانههای بیماری گال عبارتند از:
خارشی که معمولا بسیار شدید است و در شبها بدتر میشود.
آثار خطوطی باریک و نامنظم در زیر پوست که روی آن تاولهای ریز یا جوشهای کوچکی تشکیل شده است
هرچند بیماری گال ممکن است در هر قسمتی از بدن ایجاد شود، اما در افراد بزرگسال و کودکان با سن نسبتا بالاتر، بیماری گال اغلب در نواحی زیر ایجاد میشود.
در بین انگشتان
زیر بغل
در اطراف کمر
قسمت داخلی مچ دست
قسمت داخلی آرنج
کف پاها
در اطراف سینهها
در اطراف اندام تناسلی در مردان
روی باسن
روی زانو
روی کتف
در نوزادان و کودکانی با سن پایینتر، نواحی که اغلب بیماری گال ایجاد میشود عبارتند از:
کف سر
صورت
گردن
کف دستها
کف پاها
در صورتی که شما قبلا به بیماری گال مبتلا شدهاید، علائم و نشانههای بیماری چند روز پس از مبتلا شدن به بیماری، بروز میکنند. اما در صورتی که قبلا به این بیماری مبتلا نشدهاید، ظهور علائم بیماری ممکن است تا ۶ هفته طول بکشد. نکته مهم این است که مدت زمانی که شما به بیماری مبتلا هستید اما هیچ علائم و نشانهای از بیماری ندارید، میتوانید بیماری را به سایر افراد منتقل کنید.
آیا میدانستید اگر لیزر موهای زائد توسط اپراتورهای غیرمتخصص، چیزی جز سوختگی های شدید پوستی را برای افراد به دنبال نخواهد داشت؟
عوارض
خاراندن شدید پوست میتواند باعث زخم شدن پوست شده و متناوبا عفونت باکتریایی دیگری مانند زرد زخم ایجاد شود. زردزخم، نوعی عفونت سطحی پوست است که اغلب توسط باکتری استافیلوکوکی و برخی موارد توسط باکتری استرپتوکوکی ایجاد میشود. موراد شدید و پیشرفتهتر بیماری گال، گال دلمه بسته شده نام دارد. افرادی که در معرض ابتلا به نوع پیشرفتهی این بیماری هستند عبارتند از:
افرادی که به بیماریهای مزمنی مبتلا هستند که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن آنها میشود، مانند HIV یا لوسمی مزمن (یکی از انواع سرطان خون).
افرادی که بسیار مریض و بدحال هستند، مانند افراد بستری در بیمارستان یا سالمندان
افراد بسیار مسن در خانهی سالمندان
گال دلمه بسته شده به نام گال نروژی هم شناخته میشود. این بیماری موجب پوستهپوسته شدن و دلمه شدن پوست میشود و نواحی بسیار وسیعتری از پوست را درگیر میکند. این بیماری شدیدا مسری است و درمان آن میتواند مشکل باشد.
تست و تشخیص
برای تشخیص بیماری گال، پزشک ابتدا پوست شما را معاینه میکند و به دنبال علائم و نشانههای وجود انگل در پوست میگردد، از جمله وجود رگههایی که نشان دهندهی کانالهای زیر پوستی هستند. در صورتی که پزشک وجود یک کانال زیرپوستی را تشخیص دهد، از آن قسمت از پوست نمونهبرداری میکند و نمونه مورد نظر را در زیر میکروسکوپ بررسی میکند. بررسی نمونه در زیر میکروسکوپ میتواند وجود انگل گال در پوست را مشخص کند.
درمان
درمان گال شامل استفاده از داروهایی به منظور از بین برن انگل گال میشود. بدین منظور کرمها و لوسیونهای مختلفی وجود دارند که توسط پزشک تجویز میشوند. معمولا تجویز پزشک این است که شما داروی مورد نظر را به کل بدن خود (از گردن به پایین) بمالید و بگذارید حداقل برای ۸ ساعت روی پوست شما بماند. در صورتی که مجددا نشانههایی از کانالهای پوستی یا ضایعات پوستی بروز کند، نیاز به انجام درمان ثانویه میباشد.
از آنجایی که گال به راحتی سرایت میکند، پزشک معمولا توصیه میکند که تمامی اعضای خانواده، یا دیگرافرادی که در تماس نزدیک با بیمار هستند، تحت درمان قرار بگیرند، حتی در صورتی که ظاهرا هیچ علائم یا نشانهای از ابتلا به بیماری ندارند.
داروهایی که معمولا برای درمان بیماری گال تجویز میشود عبارتند از:
کرم پرمترین ۵ درصد (Elimite). کرم پرمترین که به صورت خارجی استعمال میشود، دارای ترکیبات شیمیایی است که موجب از بین رفتن انگلهای گال و تخمهای آنها میشود. این دارو عموما برای افراد بزرگسال، زنان باردار و کودکان بالای دو ماه ایمن است. مصرف این دارو برای مادرانی که به کودک خود شیر میدهند، توصیه نمیشود.
لوسیون لیندان. این دارو تنها برای کسانی تجویز میشود که درمانهای دیگر را نمیتوانند انجام بدهند و یا روشهای درمانی دیگر برای آنها موثر نبوده است. این دارو برای کودکان زیر دو سال، زنان باردار، زنان شیرده، افراد مسن و افرادی که وزن انها کمتر از ۵۰ کیلوگرم است، مناسب نیست.
کروتامیتون (Eurax). این دارو به صورت کرم و لوسیون در دسترس است. این دارو باید برای دو روز، هر روز یکبار، استفاده شود. این دارو برای کودکان و زنان باردار یا زنانی که به کودک خود شیر میدهند، توصیه نمیشود. در گذشته مواردی از عدم موفقیت درمان با کروتامیتون گزارش شده است.
ایور مکتین یا Ivermectin (Stromectol). این دارو به صورت قرص خوراکی است و برای افرادی تجویز میشود که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، مبتلا به گال دلمهبستهشده هستند یا افرادی که به دیگر روشهای درمانی با کرم و لوسیون پاسخگو نبودهاند. ایورمکتین برای زنان باردار، زنانی که به کودک خود شیر میدهند و برای کودکانی با وزن کمتر از ۱۵ کیلوگرم تجویز نمیشود.
هرچند این داروها به طور کامل انگل گال را از بین میبرند، اما خارش پوستی تا چند هفته ادامه خواهد داشت. ممکن است پزشک برای افرادی که به داروهای گفته شده پاسخ نمیدهند یا نمیتوانند آنها را مصرف کنند، داروهای موضعی دیگری مانند سولفور مرکب در وازلین را تجویز کنند.
میزان پاسخ دهی مطلوب در جلسه های مختلف لیزر صورت به چه صورت است؟
درمانهای خانگی و اصلاح الگوی زندگی
بعد از مصرف دارو برای از بین بردن گال، خارش پوستی همچنان ادامه خواهد داشت. شما میتواند برای کاهش خارش پوستی، اقدامات زیر را انجام دهید:
پوست خود را سرد کنید و آن را در آب سرد فرو ببرید: میتوانید روی پوست خود آب سرد بریزید یا روی آن یک پارچهی خیس و سرد بگذارید تا از میزان خارش پوست کم شود.
لوسیون ضدالتهاب و خارش مصرف کنید: کرم کالامین که بدون نسخهی پزشک نیز قابل تهیه است، میتواند به نحو موثری، خارش و التهابهای خفیف پوستی را برطرف کند.
داروی آنتیهیستامین مصرف کنید. در صورتی که پزشکتان توصیه کند، میتوانید از داروهای آنتیهیستامین که بدون نسخه نیز فابل تهیه هستند استفاده کنید تا علائم ناشی از واکنش آلرژیک به گال را بهبود دهید.
پیشگیری
برای پیشگیری از ابتلای مجدد با گال و برای پیشگیری از انتقال بیماری به دیگران، اقدامات زیر را انجام دهید:
شستن تمامی لباسها و ملحفهها: تمامی لباسها، ملحفهها و حولههایی که ظرف مدت زمان سه روز قبل از شروع درمان، استفاده کردهاید را با آب داغ و صابون بشویید و با گرمای زیاد خشک کنید. تمامیچیزهایی که نمیتوانید بشویید را به خوبی تمیز کنید.
کشتن تمامی انگلها: تمامی چیزهایی که با آن در تماس بودهاید اما نمیتوانید آنها را بشویید، در پلاستیک دربسته قرار دهید و آن را در مکانی خارج از دسترس، مثلا در گاراژ قرار دهید و بگذارید چند هفته آن جا بماند. تمامی انگلها بعد از چند روز که به آنها غذایی نرسد، میمیرند.