نوردرمانی یا فتوتراپی پوست چیست؟
روش درمانی فتوتراپی (Phototherapy) یا نوردرمانی، روشی جدید برای درمان برخی عوارض پوستی است که در آن، پوست به‌صورت مرتب و زیر نظر پزشک متخصص تحت تابش نورهای ماورای بنفش قرار می‌گیرد.
نوردرمانی یکی از روشهای مهم درمانی در بیماریهای مختلف پوستی مانند بیماری های پیگمانتاسیون (پیسی ،کک و مک) و پسوریازیس (صدف پوستی) ، اگزمای پوستی (درماتیت)، رزاسه، خارش های ناشی از نارسایی کلیوی ، خارشهای ناشی از تماس با آب ، خارش ناشی کلستاز کبدی محسوب می شود . تابش نورهای ماوراء بنفش با طول موج بین ۴۰۰-۲۹۰ نانومتر اثرات متعددی بر روی پوست انسان دارد که دو عملکرد آن جهت درمان بیماریهای پوستی استفاده می شود . اثر اول آن تحریک و تکثیر سلولهای رنگدانه ساز پوستی ،ملانوسیت ، می باشد و دیگر اثر مفید آن تنظیم و مهار سیستم ایمنی پوستی ( که در ایجاد تعداد زیادی از بیماریهای پوستی دخیل است ) می باشد.
اشعه مورد استفاده در این سیستم با نام UVB در نور طبیعی خورشید نیز وجود دارد که هنگام ساطع شدن از دستگاه با نفوذ در پوست باعث کُند شدن رشد سلولهای تحت تأثیر بیماری و کاهش تعداد سلولهای ملتهب در پوست می‌شود. پس از معاینه و تجویز فتوتراپی توسط پزشک متخصص، در طی جلسه‌های مشخص‌شده و به مدت تعیین‌شده، اشعه مصنوعی UVB به پوست تابش داده می‌شود.
فتوتراپی را میتوان در ترکیب با دیگر روشهای درمانی سیستمیک (از قبیل داروهای تزریقی) و یا موضعی مورد استفاده قرار داد. در همراهی با درمان‌های سیستمیک، کیفیت نتایج کسب‌شده از فتوتراپی به نحو قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و این امکان را فراهم می‌کند که دوز پایین‌تری از داروهای سیستمیک تجویز شود.
روش نور درمانی باعث تحریک سلول های پوست شده و عمل بازسازی پوست را انجام می دهد،این روش برای برطرف کردن لکه های پوستی ،آکنه و جوان سازی پوست نیز کاربرد موثری دارد. ماسک های نور زا از طریق چشم هدف قرار میگیرند و به مرور زمان باعث رفع اختلال و بیماری ها می شود،در نتیجه پوستی شاداب و جوان از طریق این روش نور درمانی خوهید داشت.
آیا میدانستید قبل از لیزر صورت باید درمان اختلالات هورمونی یا ابتلا به تخمدان پلی کیستیک انجام شود ؟
مزایای ماسک با طیف نور قرمز برای پوست صورت
از این نور برای تحریک فرایند کلاژن سازی پوست صورت شما استفاده می‌شود که باعث‌ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در شروع اولین جلسه نوردمانی است.
این فرایند کلاژن سازی برای جوان‌سازی پوست، رفع چروک ریز و جمع‌کردن منافذ باز پوست به‌وسیله ماسک نوری قرمز برای شما ایجاد می‌شود.
مزایای طیف نور آبی برای پوست صورت
باکتری‌های موجود در آکنه حاوی مواد به نام پورفرین ها است. نور آبی ماسک در این روش قادر به نابودی پورفرین ها می‌شود و آکنه را بعد از ۲۴ ساعت از بین می‌رود تا گسترش پیدا نکند.
این ماسک با نور آبی برای آرامش افراد حساس نیز بسیار مؤثر است.
مزایای طیف طول موج نور سبز برای پوست صورت
این طیف نوری در ماسک باعث تعادل رنگ‌دانه‌های پوستی می‌شود که به دنبال آن کاهش چروک‌ها، جلوگیری از پیری پوست و بهبود روند بازسازی زخم‌ها را دارد.
چرا برخی از افراد با لیزر موهای زائد دچار سوختگی می‌شوند؟
انواع دستگاه های نوردرمانی یا فتوتراپی
انواع دستگاههای نوردرمانی به ۳ نوع تقسیم می شوند :
الف : PUVA که از ترکیبات متوکسالن به صورت موضعی یا خوراکی و سپس از تابش اشعه UVA استفاده می شود .
ب : BB UVB یا UVB با طیف وسیع
ج : NBUVB یا UVB با طیف محدود که جدیدترین فرم نوردرمانی محسوب می شود و از نور UVB با طول موج ۳۱۰ نانومتر استفاده می شود.
نوردرمانی NBUVB
این فرم از نوردرمانی جدیدترین و راحتترین فرم نوردرمانی محسوب می شود . لامپ‌های مورد استفاده در دستگاههای UVB متعارف، طول‌موج‌های ۲۸۰-۳۳۰ نانومتر ساطع می‌کنند. تحقیقات به‌عمل‌آمده نشان می‌دهد طول‌موج‌های زیر ۳۰۰ نانومتر باعث ایجاد التهاب یا سوختگی در پوست می‌شود و احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. دستگاههای نسل جدید Narrow Band UVB با حذف طول‌موج‌های زائد و زیان‌بخش UV، تنها طول‌موج‌های ۳۱۱-۳۱۲ را ساطع می‌کنند.
حذف طول‌موج‌های مضر، اجازه می‌دهد بیمار در معرض شدتِ بالاتر و مدت زمان بیشتر تابش قرار گیرد و حداکثر نتایج را از فتوتراپی به‌دست آورد و نتیجتا طول دوره درمان کاهش یابد.
تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد با این روش فتوتراپی، ۳۸ تا ۴۰ درصد مبتلایان به پسوریازیس، تا یک سال نیاز به فتوتراپی مجدد ندارند.
بررسی های دقیق در مورد عملکرد نور ماوراء بنفش در مورد عملکرد UVB بر روی پوست بیماران مبتلا به بیماری پسوریازیس نشان داده است که تابش اختصاصی این طول موج از نور ، منجر به افزایش اثرات درمانی ، کاهش تعداد جلسات لازم جهت بهبودی و کاهش اثرات جانبی نور درمانی مانند سوختگی ، تاولهای دردناک ، قرمزی و خارش شدید وکارسینوژنیسیتی نوردرمانی می شود . همچنین مطالعات بالینی نشانگر آن بوده اند که درمان با NBUVB در بیماریهای پسوریازیس و ویتیلیگو ( پیسی) اثری تقریبا برابر با درمان PUV دارد ، بدون آنکه نیاز به مصرف متوکسالن و در نتیجه عوارض و مراقبتهای لازم پس از درمان متوکسالن باشد . در واقع عوارضی که در مورد PUVA گاه غیر قابل اجتناب به نظر می رسد ، مانند سوختگی و تاول ، در مورد NBUVB بسیار نادر است . امروزه NBUVB انتخاب اول در نوردرمانی پسوریازیس محسوب می شود. همچنین نوردرمانی بخصوص NBUVB در درمان اگزمای آتوپیک ، آلوپسی ناحیه ای گسترده ، کهیر (اورتیکاریا پیگمنتوزا) و واکنش پیوندGVH کاربرد دارد.
مشاهده شده است NBUVB در درمان برخی از بیماریها مانند خارش مزمن برتر از PUVA عمل می نماید . NBUVB تقریبا در تمامی بیماریهایی که PUVA بکار می رود ( در بالا ذکر شده است ) موثر می باشد.
جلسات نوردرمانی معمولا در مورد بیماری ویتیلیگو بصورت ۲ جلسه در هفته و در مورد سایر بیماریها بین ۴-۲ جلسه در هفته انجام می پذیرد . شروع درمان با دوزهای پایین تر معمولا حدود نصف دوز اریتم زا ( MED ) می باشد و بتدریج افزایش می یابد تا هنگامی که اریتم در پوست بیمار ظاهر شود . شروع اثر درمان در بیماران مختلف متفاوت می باشد ولی عموما در دو ماه پس از شروع درمان اثرات مثبت درمانی ظاهر می شود . در مورد بیماریهای عود کننده مانند پسوریازیس میتوان پس از بهبودی بیماری درمان پیشگیری کننده بصورت ۱ جلسه در هفته تا ۱ جلسه در ماه برای بیمار برقرار نمود.
در طول دوره درمان بیمار باید از مصرف داروهایی که پوست را نسبت به نور حساس می نماید ( تترا سیکلین و داکسی سیکلین و ….. ) خودداری نماید و همچنین پس از هر مرحله نوردرمانی مابقی همان روز درمان را از ضد آفتاب مناسب استفاده نماید. نوردرمانی در بیماریهایی که توسط اشعه ماوراء بنفش تشدید می شوند ( مانند : لوپوس ، حساسیت به نور ، کهیر آفتابی و ….. ) ممنوعیت دارد . همچنین ناحیه تناسلی آقایان باید در طول جلسه نوردرمانی پوشیده باشد و چنانچه بیماری این ناحیه را درگیر کرده باشد از سایر روشهای درمانی جهت درمان آن استفاده شود.
نوردرمانی می تواند اثرات مثبت درمانی برخی از داروها مانند نئوتیگاسون ، آنترالن موضعی ، ایزوترتینوئین و تاکرولیموس موضعی را تشدید نماید و در موارد مقاوم به درمان از همراهی این داروها با نوردرمانی به صلاحدید پزشک معالج استفاده شود . نوردرمانی بهتر است بصورت همزمان با داروهای سیستمیک تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن مانندسیکلویسپورین و متوترکسات و… استفاده نشود.
به طور خلاصه نوردرمانی بخصوص به روش NBUVB به عنوان یک روش موثر و کم عارضه مطرح است که در بسیاری از موارد قادر است بیمارانی را که به سایر درمانها پاسخ نداده اند یا سرعت پاسخ آنها کند بوده است را درمان نماید. این روش در بیماریهایی مثل پسوریازیس ، ویتیلیگو و لنفوم پوستی به عنوان یکی از بهترین انتخاب های اول مطرح است و در مواردی مثل اگزمای شدید یا خارشهای مزمن و یا خارشهای ناشی از نارسایی کلیوی و ….. میتواند بیمارانی را که به سایر درمانها پاسخ نداده اند را مداوا نماید .