در خون اجزای مختلفی وجود دارد که مهمترین آنها شامل گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها است. پلاکتها جزء مهمترین منابع فاکتورهای رشد سلولی بدن هستند. این سلولها در فرآیندهای مهمی مثل انعقاد خون، پاسخ ایمنی، آنژیو ژنزیا همان فرآیند تولید رگهای خونی در بافت، تکثیر سلولی، و ترمیم بافت های آسیب دیده در بدن نقش دارند.
پلاکتها چگونه سبب جوانسازی می شوند؟
پلاکتها حاوی پروتئینها و فاکتورهای رشد مهمی هستند که عامل اصلی در فرایند ترمیم و بازسازی بافتها میباشند. در واقع پلاکتها در محل آسیب دیده ، این فاکتورهای رشد را آزاد میکنند و ادامه مسیر ترمیم با این عوامل تسریع میشود. در این پروسه زایش سلولی و بازسازی و جوانسازی سلولها تسریع پیدا میکند و در سنین بالاتر ، باعث افزایش شادابی و طراوت پوستی میشود و یا به طور مثال اگر در کنار فولیکول مو تزریق شوند باعث رویش مجدد طبیعی مو می شوند و در پوست باعث افزایش کلاژن ، الاستین، ماده ی بین سلولی ، عروق و در نهایت ضخیم شدن و با طراوت شدن بافت پوستی و رفع چین و چروک ، خطوط و در استخوان یا غضروف باعث ترمیم شکستگی ومانع سائیدگی آنها می شوند .
پی آرپی چیست؟
کلمه PRP مخفف کلمه (PLASMA RICH PLATELET) یعنی پلاسمای غنی شده از پلاکت است. استفاده از پی آر پی PRP از دو تا سه دهه قبل در رشته های مختلف پزشکی مثل دندانپزشکی و جراحی فک و صورت ، سوختگی ها و درمان زخم های مزمن مثل زخم بستر و زخم های دیابتی، جراحی ها، آرتروز شروع شد . اما استفاده از پی آر پی PRP برای زیبایی و جوانسازی کاربرد جدید آن است. تزریق پی آر پی PRP به تنهایی یا در ترکیب با روشهای دیگر مانند تزریق چربی و مزوتراپی برای تحریک رشد مو، کلاژن سازی و ازبین بردن چروک ها، و…. کاربرد دارد.
پی آر پی یا پلاسما درمانی (PRP) روشی ۱۰۰% طبیعی است که به عنوان ایمن ترین روش درمانی در دنیا با استفاده از اجزای خون خود بیمار برای تحریک و نوسازی بافت های آسیب دیده در مناطق صورت، گردن، سر و سینه، دست ها و بدن مورد استفاده قرار می گیرد. این روش نوین که بر اساس استفاده از فاکتورهای رشد پلاکتهای خون، فیبروبلاستها و سایر سلولهای بنیادی تحریک و باعث کلاژن سازی می شود. کلاژن نقش بسیار مهمی در حفظ طراوت و جوانی پوست دارد و با سنتز کلاژن جدید، پوست جوانی و زیبایی خود را به تدریج به دست خواهد آورد.
پی آر پی پوست چگونه انجام میشود؟
پس از بررسی آمادگی های لازم برای بیماران، ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از تزریق با ژل بی‌حسی (Lidocain-p, EMLA) موضع درمان بی‌حس میشود. سپس ۳۵ تا ۴۰ میلی‌لیتر خون گرفته شده سپس این خون داخل کیت های مخصوص PRP ریخته میشود تا با مواد ضدانعقاد (سیترات سدیم تزریقی) مخلوط شود. سپس کیت موردنظر در دستگاه سانتریفیوژ قرار می گیرد. پس از آن سلولهای خونی از هم جدا میشوند، پلاکتها در بالاترین لایه قرار میگیرند که با سرسوزن به آرامی از روی آن برداشته میشوند و آماده تزریق در محل موردنظر می گردند. تزریق پی آر پی بصورت داخل پوستی میباشد(intradermal) و در هر تزریق ۱/۲۰ میلی لیتر با نیدل شماره ۲۷ تا ۳۰ بصورت مماس با پوست در چین و چروکهای پوست، اطراف چشم و کل صورت به شعاع یک سانتی متر بطور سطحی انجام میشود تا یک پاپول بر روی پوست ایجاد شود. به منظور یکدست شدن نتیجه درمان کل صورت انجام میشود ولی استثنائا میتوان تیرگی و پف دور چشم را بطور مجزا انجام داد که حدود یک سی سی برای هر چشم تزریق میشود.
به علت اینکه در پی آر پی PRP از تحریک فیبروبلاستها استفاده می شود بدیهی است که اثرات درمانی آن به تدریج ظاهر گشته و شما می توانید اولین تغییرات مثبت را بعد از دو تا سه هفته از اولین درمان مشاهده نمائید. البته نتیجه مطلوب در پایان ماه دوم تا سوم حاصل خواهد شد.
توجه داشته باشید که با انجام روش پی آر پی، یک بازسازی عظیم سلولی در ناحیه درمانی شروع خواهد شد و این بازسازی حتی تا ماه هجدهم ادامه خواهد داشت. البته بر حسب سن، نیاز به درمان مجدد بعد از دو ماه تا یکسال خواهید داشت زیرا عواملی که باعث پیری پوستتان شده است در بدن شما کماکان وجود دارد.
لازم به ذکر است که مصرف مسکن‌های ضدالتهابی غیر استروئیدی بویژه آسپرین و پیروکسیکام موجب اختلال در عملکرد پلاکتها میشود و از یک هفته قبل می‌بایست قطع شوند. مکمل‌های امگا ۳ و ۶ و سیر نیز بهتر است قبل از پی آر پی مصرف نشوند چرا که ممکن است در کیفیت پی آر پی اثر نامطلوبی بگذارند.
توصیه میشود افرادی که سولاریوم کرده اند از لیزر صورت خود به شدت پرهیز کنند
موارد کاربرد پی آر پی
در واقعPRP دارای کاربردهای بسیاری در زمینه جوانسازی و درمان مشکلات پوست و مو می باشد که عبارتند از:
• جوانسازی پوست صورت
• جوانسازی دست ها
• پف و تیرگی و گودی دور چشم
• ارتقای کیفی پوست صورت و افزایش شادابی آن
• چروک های ناشی از افزایش سن در صورت و دستها
• رفع خط اخم و خط خنده
• کاشت مو
• رفع ریزش موی سر یا ابرو
• تحریک و تقویت مو
• کم کردن استریاها و ترک های پوستی
• درمان مفاصل و کمک به ترمیم آنها
• اسکار های جراحی , سوختگی و بریدگی ها
• درمان زخم های دیابتی و نروپاتیک و مزمن
• جای جوش یا آکنه و گودی های ناشی از جای زخم های آبله مرغان
• پی آر پی به عنوان درمان تکمیلی در کنار سایر درمانهای تخصصی زیبایی پوست و مو جهت تسریع اثرگذاری و بهبود عملکرد مورد استفاده قرار میگیرد که در انتهای این مقاله به تفصیل برای شما توضیح خواهیم داد.
مزایای روش پی آرپی در جوانسازی پوست
• از آنجا که در پی آر پی از پلاسمای غنی از پلاکت های خود فرد ، استفاده می شود ، لذا این روش با سازگاری زیاد ، بهترین تاثیر را روی پوست خواهد داشت .
• روشی با عوارض بسیار کم و غیرتهاجمی است .
• پی آر پی پوست ، ماندگاری طولانی مدتی دارد .
• در این روش ، عفونت ، پس زدگی ، انتقال بیماری و احتمال بیماری های واگیر دار وجود ندارد .
• روش پی آر پی روشی ، کاملا استریل و بهداشتی است ، زیرا از کیت های مخصوصی استفاده می گردد .
• روش جوانسازی پوست با پی آر پی هزینه ی کمتری در مقایسه با جراحی های زیبایی دارد .
• جوانسازی پوست با پی آر پی ، محدودیت سنی نداشته و مختص جنس خاصی نیست .
• این روش جوانسازی با درد بسیاری کم و قابل تحملی است .
• محدودیتی در به کار گیری این روش در نواحی مختلف صورت و بدن وجود ندارد.
• به بستری شدن و استراحت مطلق نیازی ندارد .
• کم و زیاد بودن مقدار تزریق خطری برای فرد ایجاد نمی کند .
• پی آر پی ، حساسیت و آلرژی ایجاد نمی کند .
• یک ماده ی طبیعی است که به روش تزریق یا موضعی ، قابلیت استفاده دارد .
• پی آر پی عاری از بیماری های ایدز و هپاتیت است .
عوارض و معایب روش پی آرپی در جوانسازی پوست
• با توجه به اینکه نتیجه نهایی از تزریق پی آر پی به واکنش سلول ها بستگی دارد ، لذا کیفیت و کمیت حاصل از آن قابل پیش بینی نمی باشد .
• دستیابی به نتیجه ی نهایی به زمان زیادی نیاز دارد و ماه ها به طول می انجامد .
• در برخی افراد ، ممکن است حتی با تکرار تزریق ، بی اثر باشد .
• کمی درد به هنگام تزریق احساس می شود.
• احتمال صدمه و آسیب به اعصاب و عروق خونی به هنگام انجام تزریقات وجود دارد .
• قرمزی ، تورم و کبودی مختصر و سطحی از جمله عوارض کوتاه مدت پس از تزریق می باشد .
چه افرادی برای انجام پی آر پی پوست مناسب نیستند؟
موارد منع مطلق انجام پی آر پی عبارتند از:
• عفونت‌های موضعی و عمومی
• بارداری و شیردهی
• بیماری های مزمن، دیابت، ایدز
• بیماری های پوستی مانند پورفیری
• کاهش تعداد پلاکتها به کمتر از ۵۰۰۰۰ در میکرو لیتر
• بیماری های خون و اختلالات انعقادی
• بافت کلوئید
همچنین استفاده از پی آر پی PRP در موارد زیر نتایج خوبی ندارد:
• تب و بیماری‌های حاد
• چین و چروکهای عمیق پوستی
• افراد سیگاری، الکلی و دارای سوء تغذیه
• افراد مبتلا به مشکلات ژنتیکی پوست
• ضایعات مویرگی روی بینی و گونه ها
• ضایعات پیشرفته ناشی از نور خورشید
• هایپرپیگمانتاسیون های پیشرفته (لکهای تیره)
• مصرف آسپیرین و داروهای ضدانعقادی در یکماه اخیر
• کاهش تعداد شمارش پلاکتی به کمتر از ۱۰۰۰۰۰ در میکرو لیتر
• سابقه سرطان بویژه انواع هماتولوژیک و انواع غیر هماتولوژیک که متاستاز داده باشند و شیمی درمانی ضد متاستاز انجام شده باشد.
فاصله زمانی لازم جهت انجام پی آر پی PRP، در سنین و بیماری های مختلف
پیش از ۳۰ سالگی
تزریق پی آر پیPRP در این سنین به صورت سالیانه، جهت پیشگیری از پیری زودرس پوست توصیه می شود. در این سنین، به دنبال تزریق مکرر پی آر پی PRP دیده شده که میزان پیری پوست به ازای هر ده سال افزایش سن، در شرایط مطلوب بیش از ۳ تا ۴ سال نبوده است.
در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی
تزریق پی آر پی PRP به صورت ۶ ماه یک بار در این سنین، همراه با به کارگیری سایر روش های جوان سازی، روش مطلوبی است. علت این است که در این سنین، شروع خطوط و چین و چروک های ریز در پوست صورت اتفاق می افتد و تزریق پی آر پی PRP به طور جدی جهت درمان و جلوگیری از پیشرفت آن ها تأثیرگذار خواهد بود.
در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی
در این سنین، تزریق پی آر پیPRP برای سه جلسه به فاصله ۳ ماه از یکدیگر در شروع جوان سازی پوست لازم است و سپس، در صورت پاسخدهی مطلوب بعد از این سه جلسه، انجام پی آر پی PRP به صورت سالیانه روش نگهدارنده خوبی خواهد بود.
در سنین بالای ۵۰ سال
از آن جایی که در این سنین، پلاکت ها ممکن است دارای کارایی مطلوبی جهت کمک به جوان سازی پوست نباشند، توصیه می شود که ابتدا مشاوره ای دقیق با پزشک در خصوص صحت و سلامت پلاکت های بیمار و نیز، ارزیابی تعداد مطلوب این سلول های ارزشمند در خون وی انجام شود و سپس در مورد استفاده از این روش همراه با روش های ترکیبی دیگر، مانند: بوتاکس تراپی، ژل تراپی، تزریق چربی، مزوتراپی صورت و مراقبت های دوره ای پوستی همراه با دارودرمانی قوی بر روی پوست وی، تصمیم گیری گردد.
چرا فاصله بین لیزر موهای زائد باید ۴ تا ۶ هفته باشد؟
مراقبت‌های بعد از پی آر پی پوست چیست؟
• استفاده از کمپرس سرد بعد از تزریق پی آر پی ممنوع است چرا که پلاکتها به سرما حساس هستند.
• مصرف داروهای مسکن از خانواده ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی در ۳ روز بعد از پی آر پی توصیه نمی‌شود.
• تا ۴۸ ساعت از استحمام کردن خودداری شود.
• استفاده از عینک آفتابی
• استفاده از کرم ضد آفتاب و اجتناب از تابش مستقیم آفتاب به مدت ۲ هفته توصیه می شود
• استفاده از کرم نگهدارنده روز و شب توصیه می شود.
هزینه پی آر پی پوست چقدر است؟
قیمت پی آر پی در کلینیک تخصصی پوست و زیبایی دکتر عسگری بر اساس نوع کیت استفاده شده و موضع تحت درمان متفاوت میباشد. بعنوان مثال قیمت پی آر پی موی سر و صورت بطور همزمان، احتیاج به تعداد کیت بیشتری داشته و هزینه نهایی بیشتر از قیمت پی آر پی مو به تنهایی میشود و همین طور قیمت پی آر پی برای سیاهی دور چشم از هزینه پی آر پی صورت کمتر میشود. بطور روتین جوانسازی پوست با پی آر پی برای تمام صورت انجام میشود که به منظور یکدست شدن پوست صورت میباشد و پی آر پی دور چشم یک استثنا است و میتوان این ناحیه را بطور مجزا پی آر پی کرد که هزینه آن بالطبع کمتر از پی آر پی کل صورت میشود.
ترکیب پی آر پی با سایر درمانهای زیبایی پوست و مو
بدلیل قابلیتی که پی آر پی در تحریک سلولها به تکثیر و ساخت عروق خونی دارد، علاوه بر اینکه به تنهایی انجام میشود، معمولا با سایر روشهای درمانی نیز بصورت ترکیبی بکار میرود.
درمانهایی که بطور معمول با پی آر پی تلفیق میشوند عبارتند از:
پاکسازی پوست و لیزر جوانسازی پوست
پس از درمان پاکسازی پوست و لیزر جوانسازی پوست و مواردی از این قبیل میتوان پی آر پی را روی پوست اسپری نمود تا روند ترمیم پوست تسریع شود.
مزوتراپی
تلفیق مزوتراپی پوست یا مزوتراپی مو با پی آر پی بر حسب مورد، باعث پاسخ دهی بهتر درمان میشود.
سابسیژن
حین سابسیژن بافت تخریب میشود و بیشترین میزان نتیجه گیری از ترکیب با پی آر پی در این روش است. پی آر پی به ساخت سریع تر و بیشتر سلولهای جدید کمک میکند و با تحریک ساخت عروق ریز ماندگاری بافت ظریف تشکیل شده را بیشتر میکند.
تزریق نخ کلاژنساز
در این روش بهترین زمان پی آر پی حین تزریق نخ میباشد ولی حتی پس از گذشت دوماه نیز نتایج کلاژنسازی بطور چشمگیری بیشتر است.
لیفت با نخ
اگر پس از لیفتینگ با نخ در نواحی مختلف از جمله صورت و بینی بویژه در طی یک ماه اول، از تزریق پی آر پی در محل نخهای کاشته شده استفاده شود،به سرعت کلاژنسازی و نیز حجم کلاژن ساخته شده خواهد افزود.
ترانسفر چربی
اگر قصد ترانسفر چربی به قسمتی از بدن خود را دارید در نظر داشته باشید که سلول های چربی را می توان با پی آر پی PRP مخلوط و سپس در محل های مورد نظر تزریق نمود. این اقدام موجب تحریک رگ سازی شده و به دنبال آن، منجر به زنده ماندن سلول های چربی و پیوند خوردن آن ها با بافت های اطرافشان می شود. با این عمل، ماندگاری نتایج درمان، ۲ تا ۳ برابر افزایش یافته و نتایج حاصله زیباتر و ماندگارتر میگردد.
کاشت مو
موهای برداشت شده از سر که باید در جاهای خالی کاشت شوند، در مدت زمانی که در خارج از بدن آن ها قرار داشته، در داخل سرم نرمال سالین نگه داشته شده است که اگر به جای این محلول، از پی آر پی PRP تهیه شده از بیمار استفاده شود، ماندگاری موهای کاشت شده در آینده بسیار بیش تر خواهد بود. هم چنین، انجام تزریق پی آر پی PRP به صورت دوره ای، در محل موهای کاشت شده در گذشته، می تواند به ماندگاری آن ها کمک روزافزونی بنماید.
میکرونیدلینگ
حین میکرونیدلینگ میلیونها کانال ریز در سطح پوست ایجاد میشود که معمولا از پخش داروی مزوتراپی روی کانالها استفاده میشود. ولی تحقیقات اخیر نشان داده که استفاده از پی آر پی بجای مزوتراپی نتایج درخشانتری در نتیجه کار داشته است.