سفلیس یک بیماری سیستمی است که از باکتری ترپونما پالیدوم ناشی می‌شود. این بیماری بر اساس یافته‌های بالینی به چند مرحله تقسیم‌شده است که به درمان و پیگیری آن کمک می‌کند. ابتلای نهفته به این بیماری از طریق آزمایشات سرولوژیک شناسایی می‌شود. تی. پالیدوم می‌تواند سیستم عصبی مرکزی را مبتلا کرده و به سفلیس عصبی، که می‌تواند در هر مرحله از سفلیس رخ دهد، منجر گردد.
سفلیس چیست؟
سفلیس یک عفونت است که از راه تماس مستقیم با یک زخم سفلیس از طریق پوست و غشاهای مخاطی مانند مهبل، مقعد، لب‌ها و دهان منتقل می‌گردد.
سفلیس در ابتدا در فرم یک زخم بدون درد در ناحیه تناسلی، مقعد، دهان یا سطح پوست بروز می‌کند. این بیماری می‌تواند خفته باشد و برای سال‌ها و حتی چندین دهه در بدن زندگی کند.
زخم سفلیس خطر ابتلا به اچ آی وی را افزایش می‌دهد.
علل ابتلا به سفلیس
سفلیس یک بیماری مقاربتی، عفونی است که از باکتری اسپیروکت ترپونما پالیدوم ناشی می‌شود. این باکتری هنگامی‌که به پوست و یا مخاط غشایی آسیب‌دیده، معمولاً آلت تناسلی، برخورد کند، موجب عفونت می‌گردد. بزرگ‌سالان ۱۵ تا ۲۵ سال در معرض بالاترین خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. بدن انسان هیچ‌گونه مقاومت طبیعی نسبت به سفلیس از خود نشان نمی‌دهد.
چه افرادی در معرض خطر ابتلا به سفلیس قرار دارند؟
افرادی که رابطه جنسی محافظت نشده (از راه مقعد، واژن، و دهان) دارند، مردان هم‌جنس‌باز، افراد مبتلابه اچ آی وی و افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند، در معرض بالاترین خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
آیا میدانستید هرچه موهای افراد مبتلا به پرمویی غیرهورمونی تیره تر و با قطر بیشتری باشد، شانس رفع دائمی‌شان با لیزر موهای زائد بیشتر خواهد بود؟
عوارض سفلیس
سفلیس به مراحل مختلف طبقه‌بندی می‌شود و هر مرحله دارای علائم مربوط به خود است. بااین‌حال، در بسیاری از موارد، این بیماری می‌تواند بدون هیچ علامتی برای سال‌ها در بدن انسان وجود داشته باشد.
مراحل مسری عبارت‌اند از: اولیه، ثانویه و در برخی از موارد، اوایل مرحله نهفته.
علائم سفلیس اولیه
پیدایش یک یا چند زخم سفلیس بدون درد، سفت و گرد به نام شانکر.
یک دوره رشد نهفته تقریباً ۳ هفته‌ای پس از قرار گرفتن در معرض باکتری
ناپدید شدن خودبه‌خود شانکرها ظرف مدت ۶-۳ هفته. بااین‌حال، به‌منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری و وارد شدن آن به مرحله بعد، به درمان نیاز است.
علائم سفلیس ثانویه
بثورات پوستی به صورت لکه‌های بدون خارش قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز که از بالاتنه شروع‌شده و به‌کل بدن ازجمله کف دست‌ها و پاها گسترش می‌یابد.
زخم‌های زگیل‌مانند در دهان، مقعد و ناحیه تناسلی.
درد عضلانی
تب
گلودرد
ورم غدد لنفاوی
ریزش موی ناحیه‌ای
سردرد
کاهش وزن
خستگی
توجه داشته باشید که علائم سفلیس ثانویه می‌تواند چند هفته پس از شروع ناپدید شود و یا تا یک سال در زمان‌های مختلف عود کند. سفلیس ثانویه، در صورت عدم درمان، می‌تواند پیشرفت کرده و به مرحله نهفته و پایانی وارد شود.
سفلیس نهفته
سفلیس ثانویه در صورت عدم درمان پیشرفت کرده و به مرحله نهفته وارد خواهد شد. این در حالی است که علائم ناپدیدشده است.
این مرحله، که ممکن است سال‌ها طول بکشد، شامل گسترش بیماری در بدن بدون ایجاد علائم سفلیس است .
اگرچه در این مرحله هیچ‌گونه علامتی وجود ندارد، بیماری ممکن است در هرزمانی به مرحله پایانی (سفلیس ثالثیه)، وارد شود و یا علائم ممکن است هرگز بازنگردد.
سفلیس پایانی (ثالثیه)
حدود ۳۰-۱۵ درصد از سفلیس‌های درمان‌نشده به سفلیس ثالثیه تبدیل می‌شوند.
سفلیس ثالثیه ۳۰-۱۰ سال پس از شروع عفونت رخ می‌دهد.
علائم شامل اختلال در هماهنگی عضلات، بی‌حسی، کوری و زوال عقل و همچنین آسیب به قلب، عروق خونی، کبد، استخوان‌ها و مفاصل است.
در بسیاری از موارد آسیب اندام‌ها ممکن است به مرگ منجر شود.
آزمایشات و تشخیص سفلیس
تشخیص سفلیس از طریق آزمایشات مختلف صورت می‌گیرد، ازجمله:
آزمایش خون – برای تشخیص عفونت فعلی یا گذشته تجویز می‌شود؛ آنتی‌بادی‌های این بیماری تا سال‌ها در بدن باقی می‌مانند.
مایع بدنی – در مراحل اولیه یا ثانویه سفلیس، یک نمونه از یکی از شانکرها می‌تواند برای تشخیص بیماری موردبررسی قرار گیرد.
مایع مغزی نخاعی – در صورت نگرانی از تأثیر سفلیس بر سیستم عصبی ممکن است تست ضربه به ستون فقرات توصیه شود
درمان سفلیس
درمان زودرس سفلیس با پنی‌سیلین از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا عدم درمان سفلیس و قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این بیماری می‌تواند به عواقب تهدیدکننده منتهی شود.
به‌طورمعمول در افراد مبتلابه سفلیس، بر اساس علائم عفونت و مدت‌زمان ابتلا، یک یا چند دوز از پنی‌سیلین توصیه می‌شود.
افرادی که به پنی‌سیلین حساسیت دارند، احتمالاً با یک آنتی‌بیوتیک خوراکی مانند داکسی سیکلین، آزیترومایسین، یا سفتریاکسون درمان خواهند شد.
در طول درمان سفلیس ، تا زمانی که زخم‌ها به‌طور کامل بهبود نیافته‌اند، از رابطه جنسی خودداری کنید و در مورد زمان مناسب برای شروع مجدد رابطه جنسی با پزشک خود مشورت نمایید. تا پیش از کامل شدن درمان‌ها از رابطه جنسی اجتناب ورزید.
میدانستید آن قسمت از پوست که قرار است لیزر صورت شود، باید بدون هرگونه مواد آرایشی باشد؟
رفع اسکار
در صورت درمان مناسب و به‌موقع، سفلیس معمولاً پس از چند روز بدون ایجاد اسکار ناپدید می‌گردد. اما در صورت وجود اسکار سفلیس، پزشک کرم‌ها و لوسیون‌هایی را تجویز کرده و یا از لیزر، کرایوتراپی یا میکرودرم ابریژن برای رفع آن استفاده می‌کند.
چگونه از سفلیس پیشگیری کنیم؟
بهترین راه برای جلوگیری از سفلیس ارتباط جنسی ایمن است. علاوه بر این، اقدامات زیر نیز می‌تواند مفید باشد:
از داشتن رابطه جنسی با شرکای متعدد اجتناب کنید.
در طول رابطه جنسی دهانی از یک محافظ دندانی (یک قطعه مربعی لاتکس) یا کاندوم استفاده نمایید.
عفونت‌های جنسی را به‌خوبی بشناسید و شرکای جنسی خود را در جریان عواقب آن‌ها قرار دهید. به‌علاوه، سفلیس می‌تواند از طریق سرنگ مشترک نیز منتقل شود. از استفاده از سرنگ‌های مشترک در هنگام مصرف مواد مخدر باعث ابتلا به سفلیس می‌شود.